Đối với những người mới chơi thì bố cục là một điều gì đó rất mơ hồ, dạo gần đây bouaqua cũng nhận được khá nhiều câu hỏi về bố cục nên bài viết này mang tính chất trao đổi và nêu quan điểm với các bạn là chính, không phải một bài hướng dẫn.
Mỗi người chơi (và cả người xem) bể thủy sinh đều có những góc nhìn và quan điểm khác nhau về cái đẹp của bể. Thứ thường được mang ra để bình luận, so sánh là độ căng đẹp của cây trồng và bố cục của bể. Đó cũng là những tiêu chí đánh giá quan trọng nhất của các cuộc thi thủy sinh trên thế giới. Độ căng, mướt của cây thủy sinh trong bể là do sự chăm sóc của người chơi (trong khuôn khổ bài viết này ta không bàn đến các yếu tố khác ngoài con người) và bố cục là do óc thẩm mỹ và một chút năng khiếu nữa.
Với yếu tố thứ nhất, chúng ta có thể học hỏi kinh nghiệm, trồng và cảm nhận từng loại cây trong từng môi trường khác nhau sẽ hiểu được các đặc tính (lớn nhanh hay chậm, cây cao hay thấp, bò thảm dày hay thưa…) cũng như nhu cầu của chúng. Tại sao lại “trong từng môi trường khác nhau”? Đó là do nhiều loại cây sẽ phải sống chung trong một bể thủy sinh duy nhất, một môi trường duy nhất, sẽ có cây mọc rất căng, có cây chỉ bình bình mà thôi. Một lựa chọn an toàn là trồng những cây có môi trường sống gần giống nhau.
Với yếu tố thứ hai, khó hơn một chút vì nó liên quan đến thị giác, đến sự cảm nhận của từng cá nhân. Bởi vậy mà có những hồ người này khen đẹp, người kia chê xấu, nhưng không sao, “làm dâu trăm họ” mà, rất khó để làm vừa lòng tất cả. Sẽ chẳng có một câu trả lời tuyệt đối cho câu hỏi “thế nào là một bố cục đẹp”, chỉ có những câu trả lời tương đối, chung chung thôi. Bố cục cũng được chia ra nhiều phong cách nữa, mỗi phong cách lại có một lượng “fan” nhất định nên không thể đánh giá một bố cục theo phong cách này đẹp hơn bố cục theo phong cách kia được.
Quay lại với câu hỏi về bố cục, ta nên đính chính một chút: “thế nào là một bố cục được nhiều người khen đẹp?”. Đó là một bố cục đạt được những yếu tố cơ bản nhất về mặt mỹ thuật. Tiêu biểu nhất là luật trước – sau (cây thấp trồng trước, cây cao trồng sau), luật xa-gần (vật thể ở xa thì bé và mờ nhạt, ở gần thì to và rõ ràng hơn) và tỷ lệ vàng (tỷ lệ tương đối được chấp nhận là 3/2). Ngoài ra thì mỗi người chơi sẽ “thêm mắm, thêm muối” cho bố cục của mình để bể thủy sinh trở nên thành công hoặc… thất bại.
Vậy thì đối với những người mới, điều gì là quan trọng? Bouaqua khuyên bạn hãy tập trung vào việc chăm, trồng cây cho tốt, hãy cảm nhận từng loại cây khác nhau, khi bạn làm chủ được chúng thì việc chinh phục các bố cục đẹp sẽ trở nên đơn giản hơn rất rất nhiều. Nếu bạn có một chút năng khiếu, có kiên trì thì hoàn toàn có thể theo đuổi cả 2 yếu tố một lúc để con đường thủy sinh trở nên thú vị hơn.
Rất nhiều người chơi gặp lỗi khi đầu tư vào bố cục trước khi đầu tư vào cây trồng như cây quá khó chinh phục, cây mọc không theo kế hoạch, cây không đủ cao hoặc đủ thấp để thể hiện ý tưởng bố cục… Theo đuổi một bể thủy sinh bố cục đẹp, cây căng khỏe là mục đích chính đáng nhưng có lẽ ta nên dừng lại một bước để tiến hai bước sẽ hay hơn phải không các bạn?
-bouaqua-