Bouaqua đã nhận được rất nhiều những câu hỏi về hồ thủy sinh, từ những người mới chơi hoặc chưa có một khái niệm nào về lĩnh vực này. Dưới đây xin được trích dẫn một số câu hỏi và trả lời.
Hỏi: Tại sao chi phí cho hồ thủy sinh lại đắt hơn hồ cá cảnh nhiều vậy?
Đáp: Thực vật thủy sinh đòi hỏi một môi trường lý tưởng – một môi trường mà chúng ta phải đáp ứng nhiều thông số ngặt nghèo hơn hồ cá cảnh để cây có thể sống và phát triển một cách tốt nhất. Khi chơi hồ thủy sinh chúng ta cần quan tâm, làm chủ các thông số như công suất ánh sáng, nhiệt độ màu của ánh sáng, nhiệt độ nước của hồ, chỉ số pH, nồng độ CO2, công suất lọc, lưu lượng nước… Với những người cẩn thận và “có điều kiện” chúng ta sẽ thấy họ đầu tư cả hệ thống đo chỉ số Kh, Gh, NO3, NH3, hệ thống châm, thay nước tự động, hệ thống đèn UV diệt khuẩn… Như vậy, số tiền đầu tư một cách “cẩn thận” cho hồ thủy sinh là rất lớn.
Hỏi: Bạn nói hồ thủy sinh nhằm mục đích đưa không gian xanh vào nhà đúng không? Tôi thấy nó có vẻ cực nhọc hơn hình thức trồng cây xanh trong nhà.
Đáp: Đúng là hồ thủy sinh đòi hỏi công sức và thời gian chăm sóc hơn việc trồng cây xanh, tuy nhiên nó có những ưu điểm vượt trội không ai có thể chối cãi.- Hồ thủy sinh sống động hơn một chậu cây. Với sự sinh trưởng từng ngày của cây thủy sinh, với những đàn cá nhỏ bơi lội tung tăng, với ánh sáng từ hệ thống đèn, hồ thủy sinh giúp nhà bạn sáng hơn, xanh hơn và đặc biệt là không hề có muỗi trong khi vẫn có sự hiện diện của nước.
– Không “tranh” không khí với con người. Thực vật thủy sinh sống trong nước, nên chúng sẽ chỉ sử dụng ô xi được hòa tan trong nước.
– Hồ thủy sinh không đơn giản là tưới nước, lau lá như chậu cây. Hàng tuần bạn phải cắt tỉa cây, cọ bể, thay nước, châm dinh dưỡng nước… Do đó việc chăm sóc hồ thủy sinh cũng giúp chúng ta phát huy các đức tính tốt như cần cù, nhẫn nại, thói quen chăm sóc…
Hỏi: Hồ thủy sinh của tôi không nuôi cá, vậy có thể có muỗi không?
Đáp: Không thể có muỗi vì hệ thống lọc của hồ thủy sinh hoạt động 24/24. Nước hồ thủy sinh luôn luân chuyển, mặt nước luôn động nên muỗi không thể đẻ trứng.
Hỏi: Tại sao tôi thấy mọi người khuyên không nền dùng nền cát trắng, sỏi trắng cho hồ thủy sinh? Nếu tôi vẫn muốn dùng thì có vấn đề gì không?
Đáp: Vì hồ thủy sinh luôn có sự hiện diện của rêu hại, sự khác biệt chỉ là ít hay nhiều mà thôi. Rêu hại bám lên bề mặt sỏi, cát trắng sẽ làm mất đi màu sắc nguyên bản, thay vào đó là một màu vàng nâu, trông thật xấu và mất đi sự hấp dẫn của hồ. Nếu bạn vẫn muốn dùng nền màu trắng thì phải có chế độ thay lớp nền trên cùng hoặc sử dụng các loại cá ăn tầng đáy, chúng sẽ liên tục sục nhẹ lớp nền khiến cho rêu hại ít có cơ hội bám vào nền và phát triển.
Hỏi: Sao hồ thủy sinh cần nhiều đèn vậy, tôi thấy một bóng là đủ sáng rồi mà?
Đáp: Thực vật thủy sinh cần lượng ánh sáng đủ mạnh để quang hợp. Nên nhớ ngoài thiên nhiên, “đèn” chính là Mặt trời, mà sức mạnh của ánh sáng Mặt trời chiếu lên mặt đất thì rất lớn, chúng ta không thể cung cấp cho hồ cường độ ánh sáng như Mặt trời được mà chỉ có thể cung cấp đến một khả năng nhất định. Mắt chúng ta thấy đủ sáng để ngắm nhưng cây thì lại không.
Hỏi: Tôi có thể sử dụng bóng đèn màu cho hồ thủy sinh chứ?
Đáp: Hồ thủy sinh cần ánh sáng có nhiệt độ màu 4000K đến 10000K để quang hợp, đó là ánh sáng có màu trắng ngả xanh hoặc trắng ngả vàng. Bóng đèn dân dụng trong nhà thường có nhiệt độ màu 6500K, có thể sử dụng thay thế bóng đèn thủy sinh chuyên dụng, tất nhiên hiệu quả mang lại sẽ ở mức hạn chế.
Hỏi: Có loại hồ thủy sinh nào cần ít chi phí và công chăm sóc nhất?
Đáp: Đó là hồ trồng các loại cây cần ít dinh dưỡng, ít sáng như dương xỉ, ráy, rêu, tiêu thảo. Hồ loại này gần như không cần nền dinh dưỡng (chỉ cần một lớp sỏi để cắm cây), thay vào đó ta sẽ châm phân nước định kỳ cho hồ. Có người đã trồng thành công Trân châu Cu Ba trên nền sỏi trơ với phân nước. Tất nhiên khi sự lựa chọn về cây eo hẹp thì mức độ hấp dẫn của hồ cũng bị bó hẹp theo.
Hỏi: Có rất nhiều lựa chọn về các phụ kiện thủy sinh làm tôi thực sự thấy khó khăn khi lựa chọn, bạn có thể đưa ra lời khuyên nào không?
Đáp: Xài sang là tiết kiệm! Tất nhiên không phải cứ đắt đỏ là tốt, bạn vẫn cần có một chút kinh nghiệm để lựa chọn và cân nhắc. Hiện nay phụ kiện thủy sinh ở Việt Nam đến chủ yếu từ Trung Quốc, Nhật và Đức. Phụ kiện thủy sinh tốt thì người chơi sẽ có nhiều thời gian hơn để đầu tư công sức vào bố cục hồ sao cho đẹp. Trong giới thủy sinh, phụ kiện tự chế cũng được sử dụng rộng rãi, tuy nhiên người chế ra nó mới là người hiểu rõ nó nhất, vậy nếu không quá khó khăn về tài chính, tôi khuyên bạn hãy đầu tư cho phần cứng bài bản một chút. Bên cạnh đó cũng không thể phủ nhận có nhiều đồ tự chế hoạt động tốt, công suất lớn hơn hàng sản xuất rất nhiều.
Hỏi: Tôi mới chơi thủy sinh và muốn trộn các loại phân nền công nghiệp với nhau để giảm giá thành có được không?
Đáp: Chắc bạn hiểu mỗi loại phân nền đều được nhà sản xuất tính toán kỹ về số lượng cũng như hàm lượng các chất dinh dưỡng, vậy việc trộn các loại phân nền với nhau sẽ gây nên tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng (có chất thừa quá, có chất thiếu quá). Điều này tất sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới sự sinh trưởng của cây cũng như rêu hại.
Hỏi: Tôi có thể sử dụng vật liệu gì để độn cho nền cao lên mà không làm ảnh hưởng tới chất lượng nước?
Đáp: Vật liệu đôn nền cần là vật liệu trơ và nhẹ để không làm tăng trọng lượng của hồ. Lựa chọn đầu tiên tôi khuyên bạn là nham thạch, lý do nham thạch có nhiều chỗ trú cho vi sinh, độn nham thạch sẽ giúp ta kết hợp được việc tăng cường vi sinh dưới nền. Bên cạnh có thì sỏi nhỏ, cát cũng là một lựa chọn, nếu cần đôn nền cao bạn có thể sử dụng gạch ống, gạch 6 lỗ.
Hỏi: Tôi có nghe nói cây thủy sinh sống trong môi trường nhiệt độ càng mát càng phát triển, vậy mùa đông tôi có cần dùng sưởi không khi hồ tôi không có động vật?
Đáp: “Mát” chứ không phải là “lạnh”. Nhiệt độ có ảnh hưởng nhiều tới quá trình trao đổi chất của cây. Nóng quá hay lạnh quá đều không tốt, nếu khả năng cho phép, tôi khuyên bạn nên giữ nhiệt độ của hồ ổn định trong khoảng 24 ~ 27°C
Hỏi: Hồ thủy sinh của tôi có châm phân nước, nhưng do điều kiện nên tôi không thể châm đều đặn hàng ngày. Vậy tôi có thể châm hàng tuần không (tôi vẫn đảm bảo đủ khối lượng phân nước cho hồ)
Đáp: Nếu đã xác định chơi phân nước thì tốt nhất bạn nên châm đều đặn hàng ngày một lượng nhỏ sẽ tốt hơn là hàng tuần với một lượng lớn. Trường hợp điều kiện khó khăn, bạn cố gắng 2 hoặc 3 ngày châm một lần và nhớ đừng nhất nhất tuân theo liều lượng hướng dẫn của nhà sản xuất! Hồ bạn số lượng cây ra sao, chủng loại cây cần nhiều dinh dưỡng hay ít thì chắc chắn bạn biết rõ hơn họ.
Hỏi: Làm sao tôi biết chính xác liều lượng phân nước cho hồ của tôi trong mỗi lần sử dụng?
Đáp: Là người mới, bạn chỉ có một cách là thử. Bạn châm phân nước mỗi ngày với liều lượng bằng 1/2 liều lượng mà nhà sản xuất khuyến cáo. Cứ như vậy đều đặn, nếu trong tuần đầu rêu hại xuất hiện, bạn dừng khoảng 2 ngày, giảm liều lượng và tiếp tục. Nếu trong tuần đầu không thấy rêu hại xuất hiện, bạn có thể tăng liều lượng và quan sát để tìm ra một liều lượng phân nước thích hợp nhất cho hồ của mình. Nhớ cố gắng châm phân nước mỗi ngày, chỉ tốn của bạn khoảng 30 giây là cùng thôi.
Hỏi: Khi sử dụng phân nước, tôi có cần lưu ý điều gì không?
Đáp: Châm phân nước cũng như việc ta ăn cơm hàng ngày, phải đều đặn và nhớ châm ở phía đầu nước sạch chảy ra của lọc để phân nước có cơ hội hòa tan khắp hồ
Hỏi: Tôi có một hồ cá cảnh cũ, tôi cần làm gì để cải tạo nó thành hồ thủy sinh?
Đáp: Có hai mức độ cải tạo: Nhẹ tay và mạnh tay.
– Khi cải tạo nhẹ tay, bạn có thể tận dụng lại lớp cát nhỏ dưới nền hồ, đèn của hồ (nếu màu trắng), kết hợp lũa với các loại cây dễ tính, châm phân nước là bạn đã có một hồ thủy sinh. Cần kiên quyết loại bỏ (nếu có) các thành phần sau: nắp hồ (làm nóng hồ, khó thao tác với hồ), bi ve, tượng người (không phù hợp với thủy sinh về mặt thẩm mỹ), san hô (làm tăng độ pH của nước, bất lợi cho cây), cát trắng (nó sẽ nhanh chóng chuyển sang màu vàng vì rêu hại), lọc (lọc hồ cá không đảm bảo được lượng vi sinh cần thiết). Bên cạnh đó cũng cần bổ sung thêm đèn nếu thấy cần thiết, vì hồ cá thường có chiều cao lớn.
– Nếu lựa chọn cải tạo mạnh tay, bạn cần thay thế hầu hết phụ kiện, chỉ giữ lại hồ kính, chân hồ, sủi ô xy, sưởi. Gỡ bỏ phông nền và các thành phần như khi cải tạo nhẹ tay. Bên cạnh đó cần làm lại bộ nền hồ cho tươm tất một chút: Dưới là nham thạch (để độn nền, thêm chỗ trú cho vi sinh và giảm độ cao của nền hồ tới đèn), trên là lớp cát sỏi để cắm cây hoặc phân nền.
Hỏi: Có nhất thiết phải đầu tư cho hệ thống Co2 không vì tôi thấy chi phí khá lớn và rất băn khoăn về độ an toàn.
Đáp: Co2 là yếu tố đủ để cây có thể phát triển một cách toàn diện, do đó không nhất thiết phải có. Hiện giờ bạn có thể mua hệ thống Co2 của Up-aqua, chất liệu hợp kim nhôm, rất đẹp và an toàn. Với chi phí rẻ hơn bạn có thể lựa chọn các sản phẩm bình Co2 cải tiến từ bình cứu hỏa hoặc bình Oxi, chỉ cần lưu ý xem xét phần đáy bình chưa bị gỉ, cổ bình còn dày dặn (vì chưa bị tiện lại ren). Tất cả các hành động sang chiết, tháo lắp van an toàn, van giảm áp bạn hãy để cho những người có chuyên môn.
Hỏi: Tôi thả cá vào hồ nhưng rất hay bị chết sau một thời gian ngắn (có khi chỉ trong ngày), lý do vì sao vậy?
Đáp: Có đôi điều cần chú ý khi thả cá vào hồ thủy sinh:
– Khi mua cá về, hãy để nguyên bịch cá và ngâm vào hồ khoảng 30 phút để nhiệt độ hai môi trường dần cân bằng, khi thả cá sẽ không bị sốc nhiệt
– Đối với những loài cá đỏng đảnh, nhạy cảm, khi ngâm bạn phải đều đặn lấy nước hồ hòa vào bịch cá mỗi 5 phút để cá không bị sốc nước
– Không thả cá ngay khi vừa hoàn thành hồ vì lúc này còn rất nhiều chất độc trong nước, đồng thời môi trường vẫn hồ chưa ổn định.
– Chú ý không thả cùng các loài cá dữ, có xu hướng bắt nạt các loài khác như cá nóc, xê-cam, ali…
– Có thể sử dụng dung dịch “be Relax” của Do!aqua hòa vào nước hồ để cá bớt stress khi thả.
Hỏi: Tôi thấy nhiều người sử dụng đèn UV đấu trước đầu ra của lọc nước, tác dụng của nó là gì, có cần thiết không?
Đáp: Có khá nhiều luồng ý kiến trái chiều về đèn UV, đại loại nó có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và tất nhiên không phân biệt vi khuẩn có lợi hay có hại. Tuy nhiên lượng khuẩn lợi bị tiêu diệt chẳng thấm vào đâu so với số lượng đang sinh sống dưới nền và trong lọc của bạn. Đèn UV thường được trang bị cho bể cá cảnh nhiều hơn, để phòng tránh các vi khuẩn gây bệnh. Cuối cùng thì việc trang bị đèn UV tùy vào khả năng tài chính của bạn mà thôi.
Hỏi: Lượng ánh sáng cho hồ bao nhiêu là đủ, tôi nhận được rất nhiều tư vấn nhưng thực sự nó làm tôi loạn lên.
Đáp: Vấn đề này rất khó có câu trả lời chính xác, đơn giản vì mỗi hồ khác nhau được trồng những loại cây khác nhau với nhu cầu ánh sáng khác nhau. Chẳng có một công thức nào để bạn áp dụng cứng. Ngay cả với những hồ giống nhau về tất cả các thông số, từ loại cây cho đến dinh dưỡng thì chỉ chỗ đặt hồ khác nhau thôi bạn cũng phải có chế độ ánh sáng khác nhau đôi chút, tùy thuộc vào các nguồn ánh sáng khác xung quanh. Vậy hãy áp dụng theo một công thức bạn được tư vấn rồi từ đó theo dõi và gia giảm cho hợp lý với hồ của mình.
Hỏi: Thể tích và công suất lọc bao nhiêu là vừa?
Đáp: Công suất và thể tích lọc sẽ không có ý nghĩa gì nếu hệ vi sinh của bạn không ổn định. Thế nên mới có cảnh hồ này lọc bé nhưng nước trong, cây khỏ, hồ kia lọc rõ to nhưng chất lượng nước vẫn kém. Thể tích lọc lớn quá sẽ chiếm chỗ dưới chân hồ hoặc khó khăn để bố trí. Lọc nhỏ quá lại không đủ chỗ để đảm bảo cho hệ vi sinh có thể phát triển sung mãn. Hãy chọn lọc có thể tích vừa phải với khu vực bạn sẽ bố trí, bù vào đó bạn tập trung phát triển hệ vi sinh bằng cách sử dụng men vi sinh hay các loại vật liệu lọc có nhiều không gian cho vi sinh phát triển. Các loại lọc hiện nay đều có thể điều chỉnh được độ mạnh của dòng nước nên hãy chọn các loại lọc có công suất đủ (theo khuyến cáo của nhà sản xuất) hoặc dư một tí, bạn sẽ thấy có ích khi cắt tỉa hoặc dọn vệ sinh hồ.
-bouaqua-