Giới thiệu và đặc điểm cá neon
Tên khoa học | Paracheirodon axelrodi |
Tên khác | cá neon, cá huỳnh quang |
Họ | Characidae |
Nguồn gốc | Từ Brazil tới Colombia, Venezuela |
Kích thước trưởng thành | 2 inches (5 cm) |
Tập tính sinh hoạt | Hoà bình, thích hợp nuôi chung |
Tuổi thọ | 04 năm |
Kiểu bơi | Ở tầng đáy |
Thức ăn | Động vật ăn tạp, ăn đa số các loại thức ăn |
Sinh sản | Đẻ trứng phân tán |
Chăm sóc | Trung bình |
pH | 4.6 – 6.2 |
Độ cứng | tới 4 dGH |
Nhiệt độ | 23 – 27ºC |
Kỹ thuật nuôi cá Neon sinh sản
Cá neon có hai sọc xanh – đỏ chạy dọc thân, vảy lấp lánh ánh bạc, sống tập trung từng đàn, có nguồn gốc ở lưu vực sông Rio Negro, Nam Mỹ và hiện được nuôi phổ biến trên thế giới. Chúng thích sống trong môi trường nước sạch, có không gian rộng và nhiều oxy hòa tan. Ở môi trường nước bẩn, nghèo oxy, cá trở lên nhợt nhạt, yếu ớt, giảm khả năng sinh sản, thậm chí con cái không đẻ trứng nữa hoặc trứng bị cứng.
Trường hợp nước bẩn vượt quá ngưỡng cho phép, cá rất hay bị bệnh. Khi bị bệnh, cá trở nên nhợt nhạt, mất màu đỏ lấp lánh trên thân, dấu hiệu này thường bắt đầu từ dưới cuống đuôi, rồi lan dần lên phía trước thân, sau đó một thời gian cá sẽ chết. Tuổi thành thục khi 4 – 5 tháng (con cái sớm hơn con đực), thích ăn các sinh vật sống, nhỏ như bo bo, ấu trùng muỗi, artemia… Con đực có vây lưng và vây hậu môn dài, rộng và sặc sỡ, trong khi con cái tròn hơn, bụng to hơn.
Trước đây cá neon phải nhập khẩu, nay nhiều nơi đã cho sinh sản thành công. Theo kỹ sư Nguyễn Sơn Hải, cá thường đẻ vào mùa thu và mùa đông, nơi nước hơi có tính acid (pH = 5,5 – 6,5), nhiệt độ 24 – 26ºC, từng cặp con đực và con cái tách ra khỏi đàn, tìm những nơi có lá hoặc giá thể để đẻ. Chúng có thể được kích thích đẻ bởi tác động của cặp đầu tiên do pheromon tiết ra. Dấu hiệu sắp đẻ là cá bố mẹ bơi dọc theo giá thể theo hình xoắn ốc từ dưới lên trên. Sự sinh sản có kết quả tốt nếu cá bố mẹ được 9 – 12 tháng tuổi (trứng của những con cái già thường bị cứng). Cá được 5 – 6 tuần tuổi thì có màu như cá trưởng thành. Thức ăn cho cá con là loại nhỏ, mịn như protozoa, artemia… Cá con 1 cm có thể ăn trùn chỉ cắt nhỏ.
Kích thước khi thành thục khoảng 3 – 4 cm. Giữa các đợt đẻ, nên tách riêng đực và cái, đồng thời có chế độ nuôi vỗ. Trong tự nhiên cá bố mẹ thích làm tổ nơi có thực vật nổi, ít ánh sáng, có nơi ẩn nấp. Trong sinh sản nhân tạo, nên chọn những bể 20 – 30 lít, cách đáy vài cm căng lưới để cá bố mẹ không ăn trứng, trong bể đặt rong và thực vật thủy sinh khác tạo chỗ trú ẩn, phía ngoài bể phải che để giảm ánh sáng. Dùng máy lọc nước tuần hoàn để loại bớt tinh dịch gây ô nhiễm. Khi cá bố mẹ được tách ra và đã sẵn sàng đẻ vào sáng hôm sau, thì không được cho ăn (nếu cá vẫn chưa đẻ sau 3 ngày thì cho vào bể khác để nuôi vỗ lại).
Khi đẻ, cá đực dùng miệng thúc vào cá cái, bơi ngang trước mặt cá cái và rung rung các vây, sau đó bơi vào các lùm thực vật, khi cá cái bơi theo, cả hai ép sát vào nhau, giữ chặt nhau bằng vây ngực, cá đực gắn mình vào cá cái bằng các móc trên vây hậu môn, cặp cá quay tròn theo trục thân rồi cùng phóng trứng và tinh; trứng rơi xuống đáy hồ hoặc dính vào lá. Cá neon đẻ 100 – 300 trứng mỗi lần và 4 – 6 lần/vụ. Vì trứng dễ bị bệnh nấm, cần dùng chất chống nấm trong bể đẻ. Cá nở sau 24 – 36 giờ, sau 5 – 6 ngày thì bắt đầu bơi và bắt mồi tự do. Nên cho ăn ấu trùng artemia hoặc rotifer… đã rửa sạch nhiều lần trong ngày để tránh thừa thức ăn. Thay nước hàng ngày và ươm trong bể lớn.
Kỹ thuật nuôi cá neon trong hồ thủy sinh
Loài cá thủy sinh nhỏ bé này được chọn nuôi phổ biến trong hồ thủy sinh, tuy nhiên, nhiều đàn cá nuôi gặp phải vấn đề hao hụt ngay khi thả, cá chết nhiều, nhút nhát… Để khắc phục những sự cố trên, theo kinh nghiệm của anh Ngọc Thanh (Gò Vấp, TP.HCM), phải chú ý ngay từ lúc mua và thả cá.
Cá neon rất nhát và rất nhạy cảm với nguồn nước, nếu mua ở các cửa hàng đã “thuần” trong hồ bằng nước máy lâu ngày thì yên tâm hơn loại cá mới vớt lên từ ao nuôi. Hồ thủy sinh chuẩn bị thả cá neon phải có chất lượng nước tốt và ổn định, tốt nhất là thả cá sau khi cây thủy sinh phát triển xanh tốt. Nước trong hồ có pH từ 4,5 – 6,5 là thích hợp (pH trên 7 không tốt cho cá neon). Sau khi tuyển chọn cá khỏe mạnh về, tắt hết máy bơm, đèn trong hồ (tránh cá bị sốc do môi trường mới) để nguyên túi nylon thả vào hồ khoảng 30 phút cho cá quen nhiệt độ môi trường mới. Sau đó mở túi thả cho cá bơi ra từ từ, khoảng 30 – 60 phút sau mở nhẹ máy bơm và mở dần đèn. Tắt – mở đèn đột ngột, máy bơm quá mạnh cũng làm cá neon sợ, tháo chạy lung tung khi mới vào hồ.
Chú ý, không nên thả cá lớn như hồng kim, cá vàng, thần tiên… vào hồ trước, sẽ tạo “cảm giác” sợ cho cá neon. Theo anh Thanh, muốn nuôi cá neon chung với các loại cá khác thì hồ phải có cây thủy sinh rậm và hốc đá để cá có nơi ẩn nấp khi bị đối thủ lớn tấn công hay đùa giỡn mạnh bạo. Nên chọn cá hiền lành, có thể hòa đồng tốt với bầy cá neon nhỏ bé. Tỷ lệ cá neon cũng phải ở vào thế “áp đảo” so với cá lớn để chúng bớt nhút nhát (cá neon hoạt động theo bầy). Những hồ trống trải thì không nên thả cá neon chung với các loại cá lớn, chúng sẽ rượt đuổi và cắn phá làm cá neon hoảng sợ, bỏ ăn hay bị thương tích… dẫn đến hao hụt đàn rất nhanh. Thêm một điều cần lưu ý là khi làm vệ sinh, cắt tỉa cây thủy sinh trong hồ phải nhẹ nhàng, tránh cá bị “kinh động”. Khi nhổ bỏ cây trong hồ làm nước đục thì trước đó cần đưa bầy cá ra ngoài, chờ ổn định rồi đưa cá vào trở lại. Thức ăn cho cá neon có bán sẵn, không cho ăn thừa làm ô nhiễm nước, cá dễ bệnh.